การรับกลิ่น
การที่เราสามารถรับรู้กลิ่นต่างๆรอบตัวได้นั้น ก็เพราะเรามีอวัยวะรับกลิ่น คือ จมูก ซึ่ง จมูกนั้น สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ส่วน คือ
1. เวสติบูลลาร์ (Vestibular region)
ประกอบด้วย รูจมูกส่วนนอก มีทั้งขนจมูก และต่อมน้ำมัน
2. ส่วนหายใจ (Respiratory region)
ประกอบด้วย ต่อมมีเมือก และเส้นเลือดฝอยมากมาย
3. ส่วนดมกลิ่น (Olfactory region)
ประกอบด้วย Olfactory epithelium , Olfactory bulb และ Olfactory tract หรือ ประสาทสมองคู่ที่ 1 ทำหน้าที่เกี่ยวกับการดมกลิ่น
การรับกลิ่นเกิดขึ้นเมื่อ โมเลกุลของสาร ผ่านจมูกในส่วนที่ 1 และ ส่วนที่ 2 จนถึงส่วนที่ 3 และสัมผัสกับเซลล์ Olfactory cilia ซึ่ง มีลักษณะเป็นขนอยู่ด้านนอกสุด จากนั้นจึงไปกระตุ้นให้ Olfactory receptor cell ซึ่งเป็นเซลล์รับกลิ่น ซึ่งเซลล์นี้จะส่งกระแสประสาท ไปยัง Olfactory bulb (จุดรวมของ Olfactory nerve ทั้งหมด) แล้วจึงผ่าน Olfactory tract ซึ่งเป็นเส้นประสาทสมองคู่ที่ 1 เข้าสู่สมอง โดยจะแยกเป็น 2 ทาง คือ ไปสู่ medial olfactory area และไปสู่ lateral olfactory area
medial olfactory area ของสมองมีความสำคัญในสัตว์มากเพราะส่วนนี้ควบคุม primitive respons ของการรับกลิ่น เช่นการเลียริมฝีปาก น้ำลายไหลและการกินอาหารฯลฯ ตลอดจนแรงผลักดันทางอารมณ์(emotional drive) เมื่อได้รับกลิ่น
สำหรับ lateral olfactory area เกี่ยวข้องกับความจำและประสบการณ์เกี่ยวกับกลิ่น ทำให้เกิดความชอบและไม่ชอบอาหาร นอกจากนี้ยังเกี่ยวข้องกับ การรับกลิ่นและการวิเคราะห์กลิ่น
คำศัพท์น่ารู้
| คำศัพท์ | ความหมาย |
| มีเดียล โอลแฟคตอรี่ แอเรีย Medial Olfactory Area ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | ส่วนของสมองส่วนหน้าที่พัฒนามาจากส่วนที่เป็น Old Olfactory System และ Newer Olfactory System |
| เรสไพราทอรี่ รีเจียน Respiratory Region ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | ส่วนหายใจ ประกอบไปด้วย โพรงจมูก และเส้นเลือดฝอย |
| เวสติบูลาร์ รีเจียน Vestibular Region ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | ส่วนแรกของจมูกที่อยู่นอกสุด ประกอบไปด้วย ขนจมูก รูจมูก และต่อมน้ำมัน |
| แลตเทอรอล โอลแฟคตอรี่ แอเรีย Lateral Olfactory Area ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | ส่วนของสมองส่วนหน้าที่พัฒนามาจากส่วนที่เป็น Old Olfactory System |
| โอลแฟคตอรี่ ซิเลีย Olfactory Cilia ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | ส่วนที่สัมผัสกับอนูภาค มีลักษณะเป็นขน |
| โอลแฟคตอรี่ รีเซ็ปเตอร์เซลล์ Olfactory Receptor Cell ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | เซลล์ที่ทำหน้าเป็นเซลล์รับกลิ่น |
| โอลแฟคตอรี่ บัลบ์ Olfactory Bulb ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | จุดรวมกระแสประสาทที่มาจากเซลล์รับกลิ่น |
| โอลแฟคตอรี่ รีเจียน Olfactory Region ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | ส่วนรับกลิ่นทั้งหมด ประกอบไปด้วย Olfactory Cillia , Olfactory Receptor Cell , Olfactory Bulb , Olfactory Tract |
| โอลแฟคตอรี่ แทรกซ์ Olfactory Tract ในเรื่อง การรับกลิ่นและรส 1 | เส้นประสาทที่นำกระแสประสาทจาก Olfactory Bulb มายังสมองส่วนหน้า |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น